เคยรู้สึกมั้ยว่า ถ้าเรา อ่านผลตรวจร่างกาย ประจำปีเองได้ ก็น่าจะดี บางทีฟังหมออ่านผลให้ฟังไม่ทัน หรือฟังทัน แต่สักพักก็ลืม

วันนี้ eXta Plus จะมาบอกความหมายของผลแล็บ หรือ อ่านผลตรวจร่างกาย ที่มักจะพบในการตรวจร่างกายทั่วไป ได้แก่ ระดับน้ำตาลในเลือด และระดับไขมันในเลือด ให้เราเข้าใจได้ว่าแต่ละค่ามีความหมายถึงอะไร บอกอะไรในร่างกายของเรา

ค่าระดับน้ำตาลในเลือด FBS และ HbA1c

🔹 FBS ระดับน้ำตาลในเลือด

เป็นการตรวจเพื่อหาภาวะของเบาหวานหรือความเสี่ยงที่จะเป็นเบาหวาน เป็นค่าที่บอกว่า หลังจากที่เราอดอาหารมานานกว่า 8-12 ชั่วโมงแล้ว ยังเหลือน้ำตาลกลูโคสในเลือดอยู่เท่าไหร่ เป็นค่าที่บอกระดับน้ำตาลกลูโคสเฉพาะช่วงที่ตรวจเท่านั้น ดังนั้นการตรวจจะต้องตรวจทุกวัน จึงจะทราบค่าความผิดปกติของแต่ละวันได้ โดยปกติแล้วเมื่อเรารับประทานอาหาร และย่อยอาหารให้กลายเป็นน้ำตาลแล้ว เราจะมีปริมาณน้ำตาลในเลือดสูงมากหลังรับประทานอาหาร จากนั้นสมองจะสั่งให้ตับอ่อนสร้างอินซูลินที่จะทำหน้าที่ช่วยให้น้ำตาลได้เข้าสู่เซลล์เพื่อใช้เป็นพลังงาน ถ้าการทำงานของร่างกายผิดปกติ ไม่ว่าเป็นการที่ตับสร้างอินซูลินไม่ได้หรือสร้างอินซูลินได้น้อย หรือเซลล์ดื้อต่ออินซูลิน จะทำให้น้ำตาลเข้าสู่เซลล์ไม่ได้ ทำให้น้ำตาลยังคงอยู่ในเลือดจำนวนมาก แม้ผ่านไป 8-12 ชั่วโมงแล้ว น้ำตาลในเลือดก็ยังสูงอยู่ นี่จึงเป็นค่าน้ำตาลที่ได้จากการตรวจ FBS ในทำนองเดียวกัน ถ้าร่างกายทำงานได้ตามปกติ เมื่อเวลาผ่านไป 8-12 ชั่วโมง อินซูลินจะนำน้ำตาลเข้าสู่เซลล์ ทำให้ปริมาณน้ำตาลในเลือดลดลง แสดงผลออกมาเป็นค่า FBS ในระดับปกติ

🔹 HbA1c เป็นการตรวจระดับโปรตีนฮีโมโกลบินในเซลล์เม็ดเลือดแดง

ที่จับกับน้ำตาลกลูโคส เป็นค่าเฉลี่ยสะสมของน้ำตาลในเลือดในช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา การตรวจ HbA1c ไม่ต้องอดอาหาร และการปรับการกินเพียง 2-3 วันหรือแม้กระทั่ง 1 สัปดาห์ก่อนการตรวจ ไม่มีผลต่อค่า HbA1c แต่การปรับอาหารที่รับประทานในช่วง 2-3 เดือน จะมีผลต่อค่า HbA1c เนื่องจากเม็ดเลือดแดงของคนเรามีอายุประมาณ 120 วันนั่นเอง

ค่าไขมันในเลือด…โคเลสเตอรอล

บางครั้งเราอาจตกใจว่าค่าโคเลสเตอรอลเราสูงจัง แต่อย่าเพิ่งตกใจไป เราต้องแยกว่า ค่าโคเลสเตอรอลที่สูงนั้น สูงจากค่าโคเลสเตอรอลชนิดดี หรือ โคเลสเตอรอลชนิดไม่ดี

🔹HDL เป็นค่าไขมันโคเลสเตอรอลชนิดดี เป็นไขมันที่ช่วยป้องกันไม่ให้ไขมันตัวอื่นเกาะหลอดเลือดแดง HDL ที่สูงก็จะลดโอกาสการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด

🔹LDL เป็นค่าไขมันโคเลสเตอรอลชนิดไม่ดี ค่าที่สูงกว่าปกติมีผลเพิ่มความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดหัวใจ เพราะเป็นโคเลสเตอรอลชนิดที่จะไปสะสมในผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดแดงตีบ แข็ง เลือดผ่านได้น้อยหรือผ่านไม่ได้

การตรวจร่างกายประจำปีมีความสำคัญ บางครั้งแพทย์อาจแนะนำให้ตรวจร่างกายด้วยตัวเองได้ในบางรายการ เพื่อที่จะไม่ต้องไปโรงพยาบาลทุกวัน เช่น

◼การวัดความดันด้วยตัวเอง

การตรวจระดับน้ำตาลด้วยตัวเอง กรณีเช่นนี้หากแพทย์เห็นว่ามีความจำเป็นต้องตรวจระดับน้ำตาลด้วยตนเอง ควรปฏิบัติอย่างเคร่งครัดตามคำแนะนำของแพทย์ โดยใช้แถบตรวจระดับน้ำตาลและเครื่องตรวจที่มีมาตรฐาน อ่านคำแนะนำในการใช้งานอย่างละเอียด

◼การตรวจระดับน้ำตาล

ด้วยแถบตรวจระดับน้ำตาลทุกวัน จะทำให้แก้ไขปัญหาได้ทันท่วงทีหากพบความผิดปกติ ป้องกันการเกิดผลแทรกซ้อนจากโรคเบาหวาน เช่น เบาหวานขึ้นตา ไตวาย การเป็นแผลที่เท้าจนต้องตัดเท้า ซึ่งหากรอจนเกิดผลแทรกซ้อนแล้ว อาจเป็นปัญหาที่แก้ไขยากมากขึ้นกว่าเดิม

และถ้าหากมีข้อสงสัยเพิ่มเติมสามารถปรึกษากับเภสัชกรได้ที่ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัสทุกสาขาใกล้บ้าน หรือที่ แอปฯ ALL PharmaSee ดาวน์โหลดฟรีที่

Open this in UX Builder to add and edit content

เอกสารอ้างอิง

เอกสารเผยแพร่ การตรวจน้ำตาลในเลือด วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี
https://www.phyathai.com/article_detail/1716/th/HbA1c_
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/service-knowledge-article-info.php?id=44