ต้นคริสต์มาส ต้นไม้แห่งความสุขที่มีพิษซ่อนอยู่

เข้าสู่เดือนธันวาคมเมื่อไหร่ จะเดินไปทางไหนก็เห็นต้นคริสต์มาสประดับตกแต่งอยู่ทั่ว พร้อมเพลง Jingle bells, jingle bells, Jingle all the way…

ต้นคริสต์มาสประดับตกแต่งสถานที่ต่างๆ ที่เราคุ้นเคยกัน วันนี้เราพามาทำความรู้จักกับเจ้าต้นนี้ดูกันว่ามีลักษณะอย่างไร แล้วมีประโยชน์หรือโทษอย่างไรบ้าง

ต้นคริสต์มาส (Euphorbia pulcherrima Wild.) มีชื่ออื่นๆ เช่น Poinsettia, Dazzle, สองฤดู, บานใบ และโพผัน เป็นไม้พุ่ม ความสูง 1 – 3 เมตร ใบมีลักษณะเป็นรูปไข่ มีขอบใบ 2-3 หยัก ออกดอกเป็นสีเหลือง มีใบประดับสีแดงอยู่โดยรอบ ช่อเกสรตัวผู้มีจำนวนมาก ใบและลำต้นมีน้ำยางสีขาว

แม้จะเป็นต้นไม้ที่เป็นสัญลักษณ์ของเทศกาลแห่งความสุข และเป็นตัวแทนของเทศกาลคริสต์มาส แต่เจ้าต้นไม้สีสดนี้ถูกจัดอยู่ในกลุ่มพืชพิษ เนื่องจากมีสารพิษ ‘phorbol derivative’ อยู่ในน้ำยางสีขาว หากสัมผัสโดนผิวจะเกิดการระคายเคือง ปวด ผิวหนังอักเสบเป็นปื้นแดง อาจบวมพองเป็นตุ่มน้ำ อันตรายมากหากเข้าตาเพราะจะทำให้เยื่อบุตาอักเสบ และตาบอดชั่วคราวได้

หากโดนพิษของต้นคริสต์มาสที่ผิวหนัง วิธีการรักษาเบื้องต้นคือการเช็ดด้วยแอลกอฮอล์ ทาด้วยครีมสเตียรอยด์ รับประทานยาแก้แพ้ ครั้งละ 1 เม็ด วันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร หรือประคบบริเวณที่มีอาการด้วยน้ำเย็นจัดประมาณครึ่งชั่วโมง แต่ถ้ายางเข้าตา ควรล้างตาด้วยน้ำสะอาดหลายๆ ครั้ง หยอดตาด้วยยาหยอดตาที่มีสเตียรอยด์ แล้วรีบนำส่งโรงพยาบาลให้เร็วที่สุด

ที่มา กฤติยา ไชยนอก สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล